İnsan zatı itibariyle aciz olduğundan birçok şeyden müteessir olup etkileniyor. Çok şeyler var ki insana zarar verebiliyor. Bunlara karşı insanın gücü ve kudreti olmadığı için sığınacak ve dayanacak bir yer arar. Onun için dünyada kuvvetli olarak bildiği kapılara müracaat eder. Fakat müracaat ettiği kapılar ya da kişiler de aciz oldukları için sınırlı şeylerde yardım edebilir. Çok zaman onlar da aciz kalıp yardım edemez.
Bundan dolayı insan, her şeye gücü yeten ve kendisine hiçbir şeyin zarar veremediği birisine dayanmaya ve iltica etmeye mecbur oluyor. Böyle birisi de ancak her şeye gücü yeten manasındaki Kadir olan Cenab-ı Hak'tır.
İnsan aynı zamanda zatı itibariyle fakirdir. Yani, ihtiyaçları sonsuzdur. Bu ihtiyaçlarına karşı sermayesi de çok azdır. Veya yoktur. İnsan bu ihtiyaçlarını karşılayamadığı zaman kendisine yardım edecek bir kapı bir merci arar. Fakat kapısını çaldığı kişiler de belli bir yere kadar onun ihtiyaçlarını karşılayabilir. Çoğunu karşılayamaz. Ya sermayesi yetmez ya da cömertliği sınırlıdır. Mesela insan cenneti duymuş onu da ister. Ebedi olmak ister. İşte İnsanın bütün ihtiyaçlarını hem çok merhametli hem de çok cömert olan aynı zamanda zenginliğine, cömertliğine ve merhametine sınır olmayan bir zat karşılayabilir. Öyle bir zat da Rahman ve Rahim olan Cenab-ı Hak’tır. Bu yüzden kâmil insanlar, acz ve fakrda lezzet bulmuşlardır. Bediüzzaman Hazretleri bu hususta şöyle demektedir:
"Kâmil insanlar, aczde ve havfullahta (Allah'tan korkmakta))öyle bir lezzet bulmuşlar ki; kendi havl ve kuvvetlerinden şiddetle teberri edip, Allah'a acz ile sığınmışlar. Aczi ve havfı, kendilerine şefaatçı yapmışlar."1
Yani “Kâmil insan”, nefsiyle mücadele etmiş, benliğini aradan kaldırmış, Allah’a tam bir teslimiyet göstermiş insanlar, acz ve Allah korkusunda “lezzet” bulurlar. Çünkü acizliklerini fark ettikçe Allah’ın kudretine daha çok sığınırlar. Korktukça, O’nun rahmetine daha çok yaklaşırlar. Böylece içlerinde bir huzur doğar.
İşte insandaki acizlik ve fakirlik onu Kadir, Rahman ve Rahim olan Allah'a yönlendirdiği için birlikte zikrediliyorlar.
Ayrıca Bakınız:
Acz ve Fakrın Tevhide Delil Olması
Acz-i Mutlak, Fakr-ı Mutlak, Şükr-ü Mutlak, Şevk-i Mutlak
Risale-i Nur'un Takip Ettiği "Acz, Fakr, Şefkat ve Teffekkür" Esasları
Bediüzzaman, Sözler, Hayrat Neşriyat, Isparta 2015, s. 163
